Centrum Analiz Relacyjnych Kultury i Społeczeństwa

Centrum Analiz Relacyjnych Kultury i Społeczeństwa opiera swą działalność na dorobku naukowym i osiągnięciach w badaniach różnych wymiarów relacyjności prowadzonych od lat przez członków zespołu. Celem działalności Centrum jest wkład do rozwoju socjologii relacyjnej w Polsce i w świecie. Powstanie Centrum Analiz Relacyjnych Kultury i Społeczeństwa w 2020 roku na Wydziale Socjologii UW poprzedzone było serią międzynarodowych seminariów w cyklu „The Relational Turn in Sociology” zainicjowanych w Uniwersytecie Warszawskim w 2016 roku przez Elżbietę Hałas.

Centrum wpisuje swą działalność w międzynarodowe relacyjne sieci badawcze. Uczestniczyło w budowie międzynarodowej sieci badawczej w ramach projektu finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA) Przestrzeń społeczna, pole i relacyjność w badaniach społecznych – współczesnych i historycznych (kierownik projektu Tomasz Zarycki).

Przez swą działalność Centrum twórczo włącza się w międzynarodowy ruch relacyjny w naukach społecznych, rozwijając paradygmat analiz relacyjnych w badaniach współczesnych procesów społecznych i kulturowych oraz wzajemnych powiązań kultury i społeczeństwa. Prowadzone są badania nad relacjami centro-peryferyjnymi, społecznymi kontekstami znaczeń i procesami semiozy, tworzeniem historii i pamięcią zbiorową, nad władzą symboliczną i polityką symbolizacji. Podejmowana jest także problematyka nieinstrumentalnych i nieutylitarnych wymiarów uspołecznienia, zagadnienia relacji altruistycznych, inkluzywnej solidarności i humanitaryzmu. Rozwijana jest koncepcja tożsamości relacyjnej w warunkach wielokulturowości i procesów globalizacji. W tym celu w Centrum prowadzone są badania nad różnymi wymiarami i aspektami relacyjności zjawisk społecznych i kulturowych. Ważne miejsce zajmują zagadnienia wytwarzania wiedzy w sieciach społecznych i kręgach uczonych oraz jej międzynarodowy obieg.

W swej działalności zespół Centrum czerpie inspiracje ze współczesnych podejść relacyjnych, w tym teorii przestrzeni społecznej i pól praktyk Pierre’a Bourdieu, z teorii sieci społecznych i domen znaczeń Harrisona C. White’a oraz teorii relacji społecznych i dóbr relacyjnych Pierpaolo Donatiego, a także z interakcjonizmu symbolicznego. Nawiązuje do klasycznej socjologii relacyjnej, w szczególności Georga Simmla, George’a H. Meada i Floriana Znanieckiego.

OBSZARY BADAWCZE

W Centrum poddawane są refleksji zarówno relacyjne teorie społeczeństwa i kultury, jak i metodologia analiz relacyjnych. Prace prowadzone na rzecz dalszego rozwoju perspektywy relacyjnej w naukach społecznych i w naukach o kulturze ukierunkowane są na rozumienie i wyjaśnianie specyfiki zmian kulturowych i zmian społecznych naszych czasów w długim trwaniu historycznym.

Projekty

Projekty w realizacji

Cykliczne seminarium Perspektywy socjologii relacyjnej.
Indywidualne studia nad relacyjnością.
Projekty badawcze zrealizowane w Uniwersytecie Bolońskim i w EHESS w Paryżu w latach 2021-2022 w ramach Grantu NAWA: Przestrzeń społeczna, pole i relacyjność w badaniach społecznych – współczesnych i historycznych. Sieć badawcza.
Konferencja międzynarodowa, 9-10 czerwca 2022, Uniwersytet w Strasburgu, New Challenges in Field Theory, organizatorzy: Tomasz Zarycki, Vincent Dubois, Andreas Schmitz.
Konferencja międzynarodowa, 14-15 marca 2022, Uniwersytet Warszawski, Methodology of Relational Sociology: Approaches and Analyses, organizatorzy: Elżbieta Hałas, Tomasz Zarycki.

Konferencje na temat zwrotu relacyjnego w naukach społecznych:

Seminarium krajowe, 7 czerwca 2019 Sieć społeczna a pole społeczne. Odmienne metody, metafory czy zbliżone relacyjne wizje świata społecznego?, organizator Tomasz Zarycki, Instytut Studiów Społecznych im. Profesora Roberta Zajonca UW.
Seminarium międzynarodowe, 4-5 kwietnia 2019, Uniwersytet Warszawski, Relational Reason, Morals and Sociality, organizatorzy: Elżbieta Hałas (UW), Aleksander Manterys (IS PAN)
Seminarium międzynarodowe, 6 marca 2017, Uniwersytet Warszawski, Humanism in an After-Modern Society. The Relational Perspective(organizator Elżbieta Hałas)
Seminarium międzynarodowe, 19-20 września 2016, The Relational Turn in Sociology: Implications for the Study of Society, Culture and Persons (organizator Elżbieta Hałas

Inne informacje

Wybrane publikacje członków Zespołu Centrum dotyczące problematyki socjologii relacyjnej:

Elżbieta Hałas

Elżbieta Hałas (red.), Methodology of Relational Sociology: Approaches and Analyses, Cham 2023: Palgrave Macmillan.
Elżbieta Hałas, Relational Understanding: B eyond the Interpretative and Normative Divide, w: Elżbieta Hałas (red.), Methodology of Relational Sociology: Approaches and Analyses, Cham 2023: Palgrave Macmillan, s. 59-85.

Elżbieta Hałas, Etos altruizmu I jego odmiany, Warszawa 2023: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

RECENZJA: Monika Oliwa-Ciesielska, Wobec innego. Refleksje na temat książki Elżbiety Hałas Etos altruizmu i jego odmiany, „Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka” 2023 nr 4(124), s. 168-177.

Elżbieta Hałas, Relational Care: Rethinking Altruism, w: Elżbieta Hałas, Aleksander Manterys (red.), Relational Reason, Morals and Sociality, Berlin 2021: Peter Lang, s. 69-93.
Elżbieta Hałas, Aleksander Manterys (red.), Relational Reason, Morals and Sociality, Berlin 2021: Peter Lang.
Elżbieta Hałas, Nicolas Maslowski (red.), Politics of Symbolization Across Central and Eastern Europe, Berlin 2021: Peter Lang.

RECENZJA 1: Markéta Minárová, “Historicka Sociologie” 1/2022, s. 174-177.

RECENZJA 2: Dennis Smith, How Do Leading Scholars from Central-Eastern Europe Assess the State of Their Region Post-1989?, “Stan Rzeczy” 2022, 1(22), s. 485-487.

Elżbieta Hałas, Gift and the Coefficient of Sociability. Relational Sociology and the Anti-Utilitarian Movement in the Social Sciences, “Polish Sociological Review” 2020, 4(212): 399-410.
Elżbieta Hałas, Znaniecki Florian, w: Paul Atkinson et al. (red.) Sage Research Methods Foundations, Thousand Oaks, 2020: SAGE, DOI http://dx.doi.org./10.4135/9781526421036909821, (wersja papierowa w druku: ISBN-10: 1473965004.
Elżbieta Hałas, Discovering the Relational Relevance of Reciprocity w: Elisabetta Carrà and Paolo Terenzi (red.), The Relational Gaze on a Changing Society, Berlin 2019: Peter Lang, s. 89-105.
Relational Turn in Sociology. Implications for the Study of Society, Culture, and Persons, “State of Affairs / Stan Rzeczy” 2017 (12) (special issue edited by Elżbieta Hałas and Pierpaolo Donati).
Elżbieta Hałas, The Place of Culture in Relational Sociology, “State of Affairs / Stan Rzeczy”, 2017, 12: 115-138.
Elżbieta Hałas, Dictionary of Relational Sociology, review: Paolo Terenzi, Lucia Boccacin, Riccardo Prandini (red.), Lessico della sociologia relazionale, Bologna 2016: il Mulino, “State of Affairs / Stan Rzeczy”, 2017, 12: 421-431.

Michał Łuczewski

Michał Łuczewski, Florian Znaniecki’s Methodology for the Relational Paradigm: The Application of Analytic Induction to Nationalism Studies, w: Elżbieta Hałas (red.), Methodology of Relational Sociology: Approaches and Analyses, Cham 2023: Palgrave Macmillan, s. 171-192.
Michał Łuczewski, Nation as a Primordializing Subject. Florian Znaniecki and the Foundations of Relational Sociology, w: Elżbieta Hałas, Aleksander Manterys (red.), Relational Reason, Morals and Sociality, Berlin 2021: Peter Lang, s. 211-233.

Michał Łuczewski, Jak nie zostać globalnym intelektualistą? Przypadek Marii Ossowskiej, w: Antoni Sułek (red.), Spotkania z Ossowskim, Warszawa 2020: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 348-385.
Michał Łuczewski, Kapitał moralny. Polityki historyczne w późnej nowoczesności, Kraków 2019: Ośrodek Myśli Politycznej.

Jakub Motrenko

Jakub Motrenko, The Scientific Community in the Perspective of Relational Sociology, w: Elżbieta Hałas (red.), Methodology of Relational Sociology: Approaches and Analyses, Cham 2023: Palgrave Macmillan, s. 193-215.
Jakub Motrenko, Przełom antypozytywistyczny w polskiej socjologii. Studium teoretyczne kręgu myślowego Stefana Nowaka, Warszawa 2021: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Jakub Motrenko, Wirtuozi nauk społecznych. Cnoty epistemiczne u Ossowskiego, w: Antoni Sułek (red.), Spotkania z Ossowskim, Warszawa 2020: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 39-65.

Tomasz Zarycki

Tomasz Zarycki, Toward a Relational Pragmatics as a Bridge Between Sociology and Linguistics, w: Elżbieta Hałas (red.), Methodology of Relational Sociology: Approaches and Analyses, Cham 2023: Palgrave Macmillan, s. 247-274.
Tomasz Zarycki, Maria Renata Mayenowa and the Forgotten Legacy of Polish Theory of Literature and Poetics, “Slavonic & East European Review” 2023, 3(101), s. 401-429.
Tomasz Zarycki, The Polish Elite and Language Sciences. A Perspective of Global Historical Sociology, Cham 2022: Palgrave Macmillan.

DYSKUSJA: Hubert Knoblauch, The Re(con)figuration of Knowledge; Magdalena Nowicka-Franczak, Languages of the Peripheries; Agnieszka Kolasa-Nowak, Polish Social Sciences in Global Academia; Tomasz Zarycki, On the Different Criteria of Global and Local Success for Scholars in Peripheral Social Sciences. A Reply, “Stan Rzeczy” 2022, 2(23), s. 343-369.

Tomasz Zarycki, Polskie pole władzy w XX wieku jako generator znaczeń. Szkic ujęcia syntetycznego, w: Tomasz Zarycki (red.), Polskie nauki społeczne w kontekście relacji władzy i zależności międzynarodowych, Warszawa 2022: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 13-44.
Tomasz Warczok i Tomasz Zarycki, Polish Political Sciences in a Global Context, w: W. R. Thompson (red.) Oxford Research Encyclopedia of Politics. http://politics.oxfordre.com/view/10.1093/acrefore/9780190228637.001.0001/acrefore-9780190228637-e-872: Oxford University Press 2018.
Tomasz Zarycki, For a Relational Critical Discourse Analysis, “Stan Rzeczy / State of Affairs” 2017, 1(12): 303-328.
Tomasz Zarycki, Rafał Smoczyński, i Tomasz Warczok, The Roots of Polish Culture-Centered Politics: Toward a Non–Purely Cultural Model of Cultural Domination in Central and Eastern Europe, “East European Politics and Societies” 2017, 31:360-381.