Projekty badawcze

Prof. dr hab. Mirosława Marody
Profil w PBN → https://pbn.nauka.gov.pl/sedno-webapp/persons/3929534/  

Tytuł projektu
Wartości w dobie (globalnego) kryzysu
Values in the age of (global) crisis

Słowa kluczowa: wartości, kryzys gospodarczy, działania, Europejskie Badania Wartości (EVS)
Keywords: values, economic crisis, actions, European Values Study (EVS)

Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu Opus 11, realizowany w latach 2017-2021.
https://projekty.ncn.gov.pl/index.php?projekt_id=332383

Opis projektu   
Podstawowym celem projektu jest zbadanie przemian wartości społeczeństwa polskiego, jakie dokonały się w ciągu ostatnich 30 lat. Interesuje nas nie tylko opis, ale i zrozumienie mechanizmów, które je formowały. U podłoża projektu leży założenie, że wartości uznawane obecnie przez polskie społeczeństwo zostały ukształtowane przez oddziaływanie czynników należących do trzech porządków czasowych. Są to, po pierwsze, czynniki związane z osobliwościami procesów wczesnej modernizacji w Polsce, których oddziaływanie przyczyniło się do utrwalenia i podtrzymywania niektórych wartości charakterystycznych dla wcześniejszych faz rozwoju społecznego. Po drugie są to czynniki związane z procesami późnej modernizacji, na ścieżkę której polskie społeczeństwo wkroczyło w latach dziewięćdziesiątych, czerpiąc wzorce swych zachowań i wartości z przykładu krajów wysokorozwiniętych. I wreszcie, po trzecie, są to czynniki związane z obecną sytuacją społeczno-gospodarczą, której najistotniejszym wyznacznikiem jest utrzymywanie się globalnego kryzysu oraz rozwój nowych sieci komunikacyjnych. Przemiany systemu wartości społeczeństwa polskiego byłyby w tym układzie wypadkową ścierania się niekompatybilnych procesów o zróżnicowanej logice oddziaływania.

Empirycznych podstaw do śledzenia trendów przemian dostarcza udział polskiego zespołu w międzynarodowych badaniach europejskich systemów wartości (EVS). Projekt obejmuje realizację piątej edycji tych badań 2017 roku. ilościowy sondaż postanowiliśmy obudować serią badań jakościowych. W drugiej części tego opracowania wykorzystujemy zatem nie tylko dane z kwestionariuszowego badania EVS zrealizowanego na próbie reprezentatywnej, lecz również dane pozyskane z 12 zogniskowanych wywiadów grupowe (FGI), 29 pogłębionych wywiadów indywidualnych (IDI) oraz analizy treści wybranych mediów społecznościowych

Wyniki projektu wniosą wkład w rozwój badań zarówno nad zachodzącymi w Polsce procesami przemian wartości, jak i mechanizmami, które te procesy modyfikują, przyspieszają bądź spowalniają. Analizy dostarczą również danych pozwalających na teoretyczne uszczegółowienie (lub nawet zmodyfikowanie) najpopularniejszej w dziedzinie badań nad wartościami, koncepcji Ronalda Ingleharta oraz na teoretyczną refleksję nad zagadnieniem związku wartości z działaniami.

Publikacje powstałe w wyniku realizacji projektu
Artykuły:

1. Bartkowski J. (2018). Polityka w epoce postpracy, w: J. Czarzasty, Cz. Kluszko (red.), Świat (bez) pracy. Od fordyzmu do czwartej rewolucji przemysłowej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH
2. Mandes S., Strzyczkowski K. (2018). Wartości na sprzedaż. Budowanie wizerunku marki w mediach społecznościowych, Forum Socjologiczne, t. 9, s. 202-218, doi: 10.19195/2083-7763.9.16
3. Marody M. (2019). Transformations of Polish Society, Social Research, vol.86, no 1, s. 57-81
4. Bartkowski J. (2019). Przemiany solidarności społecznej a wyzwania współczesności w: Kurczewska U., Głowania M., Ogrodnik W., Wasilewski D. (red.), Co się dzieje z polskim społeczeństwem?, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
5. Konieczna-Sałamatin J (2019). Konkurencja, zagrożenie czy ratunek dla gospodarki? Postawy Polaków wobec imigrantów, Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa, nr 1, s. 61-82, doi: 10.26343/0585556X11003
6. Mandes S. (2019). Pomiędzy antyklerykalizmem a ortodoksją. Religijność Polaków w świetle danych Europejskiego Sondażu Wartości, Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa, nr 2, s. 35-50, doi: 10.26343/0585556X21102
7. Bartkowski J. (2019). Społeczne poparcie dla rządów wojskowych i wojskowego zamachu stanu w Polsce w perspektywie porównawczej, Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa, nr 2, s. 51-78, doi: 10.26343/0585556X21103
8. Karlińska A., Sawicka M. (2019). Jednostka w systemie (realnego) kapitalizmu: analiza korpusowa społecznych wyobrażeń o relacji łączącej jednostki i system społeczny, Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa, nr. 2, s. 13-34, doi :10.26343/0585556X21101
9. Mandes S. (2020). Clerical Sexual Abuse in an Illiberal State: the Case of Poland, Journal of Church and State, 62 (1), s. 110-134, doi: 10.1093/jcs/csz089
10. Sawicka M., Karlińska A. (2021). Survival or self-actualization? Meanings of work in contemporary Poland, Polish Sociological Review, 2(214)
11. Grzymała-Kazłowska A. (2021). Attitudes towards New Ethnic Diversity in Poland. Understanding Contradictions and Variations in the Context of Uncertainty and Insecurity, Polish Sociological Review, 2(214)
12. Konieczna-Sałamatin J. (2021), The meaning of democracy: diverse understandings of the concept of democracy in Poland and other European societies, Polish Sociological Review, 2(214)
13. Mandes S. (2021). The Gender Gap in the Religiosity of Polish Society, Polish Sociological Review, 2(214)
14. Marody M. (2021). Odpowiedzialność, nieodpowiedzialność, współodpowiedzialność, w: M. Bogunia-Borowska (red.), Kultura (nie)odpowiedzialności. Społeczne konteksty zaniechanej cnoty, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 77-94
15. Konieczna-Sałamatin J., Sawicka M., The East of the West, or the West of the East? Attitudes towards the European Union and Europeanization in Poland after 2008, East European Politics and Societies, doi: 1177/0888325420926633, w druku

Książki:

1. Marody M., Konieczna-Sałamatin J., Sawicka M., Mandes S., Kacprowicz G., Bulkowski K., Bartkowski J. (2019). Społeczeństwo na zakręcie. Zmiany postaw i wartości Polaków w latach 1990-2017, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR
2. Marody M. (red.), Wartości w działaniu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, w druku

Wystąpienia konferencyjne:

1. 26-29 czerwca 2018, Lwów, Ukraina: dr hab. J. Konieczna-Sałamatin, moderacja sesji “Cross-national comparative research as a means of understanding oneselfna” na 2018 Annual Convention of The International Association for the Humanities – MAG.
2. 6.06.2019 Kraków: prof. M. Marody, „Transformacje polskiego społeczeństwa” – referat wygłoszony na spotkaniu Krakowskiego Oddziału PTS,
3. 17.10.2019 Kraków: prof. M.Marody, „Przemiany społeczeństwa polskiego po 1989 roku” – wykład w cyklu “Wykłady z socjologii współczesnej” organizowanym przez Instytut Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Pedagogiczny
4. 11-14.09.2019 Wrocław: dr Maja Sawicka, “My się żadnej pracy nie boimy… Procesy kategoryzacji symbolicznej i moralna wartość pracy” – referat wygłoszony podczas XVII Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego,
5. 5.12.2019 Wrocław: dr Maja Sawicka, “Dlaczego boimy się rozmowy o własnych sukcesach? Przyczyny, przejawy i konsekwencje doświadczenia lęku o status” – referat wygłoszony podczas II ogólnopolskiej konferencji Społeczna Moc Emocji, zorganizowanej przez Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Zakład Socjologii Płci i Rodziny PTS, o.
6. Listopad 2020 r. – dr hab. Joanna Konieczna-Sałamatin wzięła udział jako panelistka w “On-line colloquium of Ukrainian Studies” zorganizowanym przez Uniwersytet Viadrina.

Inne formy upowszechniania wyników badań:

Udział w debatach Fundacji Batorego, wywiady prasowe i radiowe członków zespołu, wykład dla Uniwersytetu Otwartego UW, miesięczne seminarium dla studentów Friedrich Schiller University, Jena, Germany