Polityka historyczna w Polsce, Niemczech i Rosji. Analiza miejsc pamięci.

STRESZCZENIE

Celem projektu jest rozwój socjologii pamięci poprzez opis i wyjaśnienie polityki historycznej Polski, Rosji i Niemiec, przy zastosowaniu paradygmatu “polityki konfliktu” (contentious politics) oraz geoinformatyki. Aby pogłębić perspektywę teoretyczną, odwołamy się do teorii społecznej Jürgena Habermasa.

Przedmiotem analiz empirycznych będą „miejsca pamięci” (MP) w trzech krajach, przy czym nasze rozumienie tego pojęcia jest bardziej tradycyjne i dosłowne niż u Pierra Nory (1989). Zgodnie z topograficzną sugestią tego terminu, chodzi nam bowiem po prostu o konkretne miejsce w przestrzeni geograficznej, tj. o miejsce upamiętniania przeszłości, takie jak muzeum czy pomnik. Aby poznać współczesną politykę historyczną państw (PH), zbadamy główne miejsca pamięci wybudowane lub rozbudowywane po roku 1989.

Przyjęta przez nas perspektywa badawcza wychodzi poza klasyczne podejścia z zakresu socjologii pamięci. Skorzystamy bowiem z dynamicznie rozwijającego się paradygmatu “polityki konfliktu” i w ten sposób wpiszemy analizę pamięci w szerszy kontekst zjawisk społecznych, tj. procesów mobilizacji i demobilizacji. Z kolei teoria Habermasa pozwoli na rozpatrywać politykę historyczną w kontekście przemian przestrzeni publicznej, komunikacji i jej mediów, rekonstrukcji tożsamości narodowych, europeizacji, uniwersalizacji i uwzględnienia perspektywy Innego. Użyjemy przy tym zarówno metod jakościowych  (jakościowa analiza treści, etnografia, socjologia historyczna), jak i ilościowych (ilościowa analiza treści, analiza sieci). W szczególności chcemy skorzystać z osiągnięć geoinformatyki i zastosować je do socjologii pamięci. W tym celu stworzymy bazę danych dotyczącą wszystkich miejsc pamięci, którą połączymy z wizualizacją tożsamości reprezentowanych przez dane miejsce oraz technologią Google Maps.