Habitus klasowy imigrantów z krajów postkomunistycznych w Wielkiej Brytanii.

STRESZCZENIE

Kwerenda biblioteczna była kolejnym etapem badań nad klasowym habitusem i różnicami w stosunku do państwa i szkoły w krajach postkomunistycznych. W ramach badań w latach 2014-2015 zebranych zostało w Polsce 180 wywiadów pogłębionych dot. tego tematu. Ich wyniki były punktem wyjścia badań, które dr hab. Przemysław Sadura zrealizował w ramach projektu OBM UW i Goldsmith University of London „Pole/Citizen/Londoner” (wywiady z 43 polskimi imigrantami z londyńskiej dzielnicy Lewisham). Celem kwerendy było doprecyzowanie ramy teoretycznej i analiza wyników istniejących już badań imigrantów z całej Europy Środkowo-Wschodniej i przygotowanie nowej strategii badawczej. Została ona zastosowana w badaniu migrantów z regionu EŚW w UK oraz badaniach klasowych różnic w stosunku do państwa i szkoły w krajach ich pochodzenia (wybrane kraje EŚW). Badanie opierało się na założeniu, że społeczności imigranckie są rodzajem laboratorium społecznego pozwalającym śledzić, jak kontakt z instytucjami publicznymi innego państwa (w tym przypadku państwa anglosaskiego) wpływa na system dyspozycji będący częścią klasowego habitusu ukształtowanego w społeczeństwie i państwie innego typu (w tym przypadku postkomunistycznych krajach Europy Środkowo-Wschodniej). Badanie ww. społeczności utrzymane w konwencji socjologii Bourdieu dostarczyło wiedzy na temat elastyczności habitusu klasowego nie tylko w ramach samych społeczności imigranckich, ale także w krajach wysyłających oraz przyczynić się do rozwoju koncepcji habitusu klasowego (np.: napięć wynikających ze sprzeczności między pozycją klasową zajmowaną przez jednostki w kraju wysyłającym i przyjmującym, interakcji habitusu klasowego i narodowego itp.). Sześciotygodniowa kwerenda biblioteczna odbyła się w UCL School of Slavonic and East European Studies (SSEES) w Wielkiej Brytanii, największym brytyjskim centrum nauk i badań Europy Środkowo-Wschodniej, na zaproszenie i pod opieką prof. Anne White z UCL SSEES. Efektem kwerendy było dopracowanie ramy teoretycznej poprzez analizę wyników przeprowadzonych już w Wielkiej Brytanii badań imigrantów z postkomunistycznych krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Posłużyło to rozwinięciu nowej strategii badawczej pozwalającej na uchwycenie wpływu kontaktu z brytyjskimi systemami edukacyjnymi i instytucjami publicznymi na habitus klasowy ukształtowany w społeczeństwach krajów postkomunistycznych. Efektem projektu były również wnioski grantowe dot. finansowania projektów przez NAWA oraz NCN (OPUS). Wsparcie NAWA zaowocowało projektem badawczym realizowanym na UCL w latach 2019-2020.